Als tekstcorrector kom ik veel verschillende fouten tegen in teksten. Bijvoorbeeld zinnen die niet lekker lezen doordat de zinsbouw niet klopt, typefouten, spaties in samenstellingen en werkwoorden die verkeerd geschreven worden. In dit blog zie je de meest gemaakte fouten die ik regelmatig tegenkom.

Beslissing nemen of beslissing maken

Ik kom regelmatig de combinatie ‘beslissingen maken’ tegen. De juiste combinatie is ‘beslissingen nemen’. Beslissingen maken is een anglicisme, wat betekent dat het een te letterlijke vertaling uit het Engels is. Denk maar aan het Engelse ’to make a decision’. Ook wordt het vaak verward met keuzes maken. Maken hoort wel bij keuzes, maar dus niet bij beslissingen.

Fout:

• Ik maak een beslissing
• Maak de beslissing zo snel mogelijk!

Juist:

• Ik neem een beslissing
• Neem de beslissing zo snel mogelijk!

Je kunt in plaats van een beslissing nemen ook het werkwoord beslissen gebruiken. Deze regel geldt ook voor een besluit nemen of besluiten. Daar is het ook niet een besluit maken. Dan krijg je dus:

• Ik beslis
• Beslis zo snel mogelijk!
• Ik besluit.
• Besluit zo snel mogelijk!

Opzoek of op zoek

In Facebookgroepen worden vaak oproepjes gedaan met ‘Ik ben opzoek naar iemand die…’ of ‘Ik ben op zoek naar dit boek/een training/et cetera’. Maar welke van deze twee zinnen is juist?

Opzoek en op zoek bestaan allebei. Je kunt iets zoeken, opzoeken en op zoek zijn naar iets. In de laatste combinatie is zoek geen werkwoord, maar een zelfstandig naamwoord. Je kunt het in deze situatie vergelijken met speurtocht. Denk maar aan:

• Ik ben op speurtocht naar de beste manier om in de stad te komen
• Ik ben op zoek naar de beste manier om in de stad te komen.

Andere combinaties met op waar je op ook los schrijft van het volgende woord:

• Ik ben op pad
• Ik ben op weg naar de stad.
• Ik ga op reis naar Italië.

Opzoeken is een werkwoord. Denk maar aan iets in Google opzoeken en iets in een encyclopedie opzoeken. De vorm opzoek is dan bijvoorbeeld juist in de volgende zinnen:

• Wil je dat ik dat boek even voor je opzoek?
• Kun jij dat boek voor mij opzoeken?
• Hij reisde naar Frankrijk, waar hij een kennis opzocht.
• Ik wil dat je die film nu opzoekt.
• Ik heb dat even voor je opgezocht.

In veel zinnen zie je op en zoek weer los als werkwoordsvorm, kijk maar eens:

• Ik zoek dat op
• jij zoekt dat op
• hij zoekt dat op
• Wij zoeken dat even op

Een ezelsbruggetje wanneer je de spatie moet zetten tussen op en zoek: Luister eens waar je de klemtoon legt. In op zoek ligt de nadruk op het woord zoek. In opzoek ligt de nadruk op het woord op.

Na aanleiding van of naar aanleiding van

Tijdens gesprekken hoor je het verschil bijna niet tussen ‘na’ en ‘naar’, maar er zit een verschil tussen. In de combinatie met ‘aanleiding van’ gebruik je ‘naar’. Naar aanleiding van is een vaste combinatie en vaste combinaties leer je of kun je opzoeken.

Na betekent meestal dat er iets gebeurt na iets anders of het volgende dat je gaat doen, zoals in:

• Na het eten ruim ik de tafel af.
• Na het spelen ruimen de kinderen hun speelgoed op.
• Na het leren mag ik een beloning van mezelf.
• Ik ga na het eten even douchen.

Naar gaat meestal over ergens naartoe gaan, zoals in:

• Ik ga naar de kapper.
• Ik ga morgen naar de supermarkt.
• Ik ga op vakantie naar Frankrijk.

Na en naar kunnen ook allebei in een zin voorkomen:

• Ik ga morgen na het eten naar de buren.
• Ik kom na schooltijd naar jou toe.
• Na de vakantie in Frankrijk ga ik naar Spanje.

Hij wilt of hij wil

Is het hij wil of hij wilt?

Over het algemeen leren we dat een werkwoord bij hij, zij en het een -t krijgt. Bij willen is dit anders. Bij willen krijgt hij, zij en het geen -t.

Sommige mensen denken dat ‘hij wilt’ ouderwets is of vroeger wel juist was, maar juist de laatste tijd wordt steeds vaker ‘hij wilt’ gezegd en begint het bijna in te burgeren. Dat het niet ‘hij wilt’ is heeft te maken met de geschiedenis van het werkwoord willen. Kort gezegd komt wil van de aanvoegende wijs wille/wil. Een aanvoegende wijs is ook wel een wensende wijs. Meer over deze geschiedenis lees je bij Onze Taal.

Het is dus:

• Hij wil graag op vakantie.
• Zij wil een snoepje.
• Het paard wil in galop.
• Het is ook: iemand wil en iedereen wil.

Het gaat vaak fout als er een groot deel van de zin tussen ‘hij’ of ‘iedereen’ en ‘wil’ staat. Ook bij vragen gaat het vaker fout. Bijvoorbeeld:

• Wanneer hij naar Frankrijk op vakantie wil.
• Wil iemand mij even helpen?
• Iedereen wil wel wat extra geld verdienen.

Voor het overzicht nog even op een rij:

• ik wil
• jij wil/jij wilt, maar bij vragen: wil jij.
• hij/zij/het wil
• wij willen
• jullie willen
• zij willen
• u wil, maar ook u wilt is correct: Wilt u een kop koffie?

Die of dat na een zelfstandig naamwoord

Soms schrijven we zinnen als: ‘een website die er mooi uitziet, spreekt meer aan’ of ‘een boek dat weinig fouten bevat, leest lekker weg’. Ik zie ook regelmatig dat bij woorden als boek ‘die’ en bij website ‘dat’ wordt gebruikt. Deze zinnen zijn niet juist, want dat verwijst naar een het-woord en die naar een de-woord. Het ezelsbruggetje is dan ook dat de, die en deze op –e eindigen en het, dit en dat op –t.

Doordat we ‘een’ gebruiken in plaats van de of het zien we niet altijd gelijk welk woord we moeten gebruiken. Wil je zeker weten welk woord erbij hoort en onthoud je niet of het een de- of het-woord is? Google dan even op het zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld met de zoekterm ‘de boek of het boek’ of ‘de website of het website’. Daarna weet je dus ook of je mag verwijzen met die of dat.

Goede zinnen zijn dus:

• Een website die er mooi uitziet.
• Een boek dat lekker wegleest.
• Heb jij een bedrijf dat veel verkoopt via internet?
• Ik lees een boek dat gaat over een website die niet goed onderhouden wordt.
• Heb jij een tekst die gecorrigeerd moet worden?

Wil jij zeker weten dat deze fouten niet in jouw tekst staan? Laat je tekst dan controleren. Kijk bij tekstcorrectie naar de mogelijkheden.